De Europese Unie heeft een besluit over de omstreden onkruidverdelger glyfosaat uitgesteld. Vertegenwoordigers uit de EU-landen stemden over een voorstel om het gebruik van glyfosaat met tien jaar te verlengen, maar er was geen vereiste ruimte meerderheid voorhanden. De toestemming voor het gebruik van het middel verloopt op 15 december.
Waarschijnlijk wordt er rond half november opnieuw gestemd. Als er opnieuw geen grote meerderheid voor of tegen het voorstel is, kan de Europese Commissie zelf beslissen om de toestemming met tien jaar te verlengen. In 2017 is het gebruik van glyfosaat niet met de gebruikelijke 10 jaar verlengd, maar slechts met 5 jaar.
Onkruidverdelger
Glyfosaat is een van de meest gebruikte onkruidverdelgers. Volgens sommige onderzoekers vergroot het middel het risico op kanker. Het wordt ook in verband gebracht met de ziekte van Parkinson.
Individuele lidstaten mogen het middel wel verbieden. In Duitsland zijn er restricties voor het gebruik van de onkruidverdelger; zo moeten boeren iedere twee jaar een examen afleggen en mag glyfosaat alleen onder bepaalde omstandigheden worden gebruikt (bijvoorbeeld op erosiegevoelige gebieden of op akkers met bijzonder hardnekkig onkruid, zoals distel). In waterbeschermingsgebieden is het middel over het algemeen verboden.
In Nederland mag de onkruidverdelger niet meer worden gebruikt door particulieren.
Is glyfosaat kankerverwekkend?
De Amerikaanse en Europese autoriteiten zeggen dat glyfosaat niet kankerverwekkend is, maar onder meer de Wereldgezondheidsorganisatie betwijfelt dat. In de VS moest de maker van Roundup (dat glyfosaat bevat), de Duitse chemiereus Bayer, tot twee keer toe een schadevergoeding betalen in individuele zaken en trof het een miljardenschikking in tienduizenden Amerikaanse rechtszaken van mensen die claimen dat ze kanker hebben gekregen door de onkruidbestrijder.
Glyfosaat doodt niet alleen alles wat groen is, maar beschadigt ook het oriëntatievermogen van insecten als wilde bijen, honingbijen en gaasvliegen die daardoor sterven.
Bij muizen en ratten werden verhoogde tumorpercentages gevonden, op basis waarvan de Wereldgezondheidsorganisatie (WHO) glyfosaat classificeerde als ‘waarschijnlijk kankerverwekkend’. De Europese voedselautoriteit EFSA evalueerde 2.400 wetenschappelijke onderzoeken naar glyfosaat en zag geen ‘geen kritieke probleemgebieden’ voor mens of milieu.
De enige oplossing?
Maar is glyfosaat werkelijk de enige oplossing? In de biologische landbouw gebruiken ze bijvoorbeeld op bodembedekkingsmengsels die in de winter bevriezen en daarom geen grondbewerking nodig hebben voordat ze kunnen zaaien. Er wordt met andere vruchtwisselingen gewerkt dan in de conventionele landbouw en er wordt gewerkt met ondergezaaide gewassen, bijvoorbeeld klaver onder graan, waardoor de grond ook bedekt blijft. Het is iets meer werk, en vergt een andere manier van werken, maar het geeft wel aan dat het ook anders kan.
