Je kent het wel: even een mailtje lezen of een filmpje kijken op je telefoon, en vervolgens ben je uren bezig met filmpjes kijken, nieuwe berichten lezen enzovoort. We pakken de telefoon zo’n honderd keer per dag op. En iedere keer wordt er wel iets getoond wat aansluit op jouw interesses.
Dat is uiteraard geen toeval, de makers van TikTok-filmpjes, Netflix-series of Facebook-meldingen hebben allerlei trucs om jou langer vast te houden op hun platform, en om jou verslaafd te maken aan hun apps. Zij hebben hiervoor zelfs massa’s psychologen in dienst. Hieronder laten wij een aantal van deze trucs zien.
1. Constante stroom van notificaties
De voortdurende stroom van meldingen zorgt ervoor dat je toch weer je telefoon pakt om te kijken wat je gemist hebt. Iedere keer krijg je een kleine beloning, in de vorm van een match op Tinder of een totaal oninteressante familiefoto op Facebook. Er gaan stemmen op om deze notificaties standaard uit te zetten.
2. Apps zonder einde
Apps zijn zodanig ontworpen dat je eindeloos kunt blijven scrollen. En steeds weer worden er nieuwe filmpjes en berichten getoond. Het is niet duidelijk of dit ook tot gedragsproblemen leidt, maar wel aangetoond is dat kinderen hierdoor minder goed kunnen leren. En ook voor volwassenen geldt dat ze af en toe géén prikkels moeten krijgen om de informatie te kunnen verwerken.
3. Automatisch startende filmpjes
Bij video’s blijft de smartphone-gebruiker langer hangen dan bij foto’s of geschreven berichtjes. Met filmpjes die automatisch starten, houden de apps jou steeds weer bezig, terwijl je zoveel nuttiger dingen had kunnen doen…
4. Feeds op basis van gedrag
Je krijgt meer van hetzelfde op basis van jouw gedrag. Met name TikTok past het aanbod vrijwel op de seconde aan jouw gedrag aan. Blijf je iets langer hangen bij een video over diëten? Dan krijg je er daar direct meer van. En dit werkt. Toen Facebook een aantal jaar geleden een experiment deed met een ouderwetse chronologische tijdlijn, raakten gebruiers snel verveeld en haakten zij af.
5. Extreme berichten
Extreme berichten, complottheorieën en pseudo-wetenschappelijke video’s houden gebruikers langer vast. En hoe meer je hier naar kijkt, des te meer je krijgt te zien van dit soort onzin en des te extremer de berichten worden. Het vervormt je wereldbeeld, waardoor je gaat denken dat er ‘vast wel een kern van waarheid’ moet zitten in dit soort gemanipuleerde desinformatie.
Als gebruiker kun je haast niet op tegen dit soort psychologische trucs. Daarom nemen sommige landen al maatregelen om dit soort praktijken te verbieden en verslaving tegen te gaan. Zo zijn smartphones in Frankrijk verboden op middelbare scholen, en in China laat de afwijkende versie van TikTok meer filmpjes over wetenschap zien.
